Ile można jechać w terenie zabudowanym, a ile w niezabudowanym? Limity prędkości na polskich drogach.
Każda osoba posiadająca prawo jazdy jest zobowiązana do przestrzegania ograniczeń prędkości na polskich drogach. Stosowanie się do tych zasad ma istotny wpływ nie tylko na bezpieczeństwo kierowcy i jego pasażerów, ale również innych uczestników ruchu drogowego. Przekroczenie limitu prędkości może nas słono kosztować, przede wszystkim w postaci mandatu i punktów karnych. Natomiast systematyczne łamanie przepisów nierzadko prowadzi nawet do utraty prawa jazdy. Ile można jechać w terenie zabudowanym, a ile w niezabudowanym? Jakie są ograniczenia na autostradach? W dzisiejszym wpisie przedstawimy limity prędkości na polskich drogach wraz z odstępstwami od obowiązującymi norm. Zapraszamy!
Spis Treści
Jakie są limity prędkości na polskich drogach?
Aktualne przepisy dotyczące dopuszczalnych prędkości na polskich drogach można znaleźć w art. 20. i 21. Prawa o ruchu drogowym. Należy przy tym pamiętać o tym, że w polskim prawie obowiązujące limity są uzależnione nie tylko od typu drogi, ale również od rodzaju samego pojazdu. Linia podziału przebiega między motocyklami i samochodami o masie mniejszej niż 3,5 t a zespołami pojazdów i ciężarówkami przekraczającymi tę wartość.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 20 lipca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych wyszczególnia następujące klasy dróg:
- autostrady (A).
- ekspresowe (S),
- główne ruchu przyspieszonego (GP),
- główne (G),
- zbiorcze (Z),
- lokalne (L),
- dojazdowe (D).
Lista jest uporządkowana hierarchicznie, od dróg o najwyższych limitach prędkości, aż po te o najniższych wartościach. Ile można jechać w terenie zabudowanym, a ile w niezabudowanym? Prezentujemy zestawienie przedstawiające maksymalne dopuszczalne prędkości na poszczególnych rodzajach dróg zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Autostrady
Jaki limit prędkości obowiązuje na autostradach w Polsce? Wynosi on 140 km/h. Natomiast w przypadku zespołu pojazdów i samochodów ciężarowych powyżej 3,5 t jest to 80 km/h. Osobną kwestię stanowią autobusy, dla których obowiązuje limit 100 km/h. Polskie prawo przewiduje również prędkość minimalną. Autostradą mogą poruszać się pojazdy zdolne rozwinąć prędkość 40 km/h na drodze poziomej. Taka wartość zapewnia płynność ruchu i komfort jazdy dla innych uczestników ruchu drogowego.
Drogi ekspresowe
Nieco inaczej wygląda to w przypadku drogi ekspresowej. Ile km/h można jechać na drogach ekspresowych w Polsce? Dla samochodów osobowych i motocykli limity prędkości wynoszą kolejno 120 km/h na odcinkach dwujezdniowych oraz 100 km/h na jednojezdniowych. Z kolei dla pojazdów ciężarowych o masie powyżej 3,5 t i zespołów pojazdów jest to 80 km/h. Podobnie jak w przypadku autostrad, również tutaj obowiązuje prędkość minimalna, która wynosi dokładnie 40 km/h.
Teren zabudowany
Teren zabudowany to wydzielona strefa wokół drogi, w której znajduje się duża liczba budynków mieszkalnych, handlowych lub usługowych. Zwykle wiąże się to również ze znacznie intensywniejszym ruchem pieszych i pojazdów, dlatego dopuszczalna prędkość jest tutaj o wiele niższa niż na innych rodzajach dróg. Ile można jechać w terenie zabudowanym? Limit prędkości wynosi 50 km/h przez 24h/7. Do 1 czerwca 2021 roku wartość ta była uzależniona od pory dnia, lecz obecnie jest ona identyczna przez całą dobę.
W terenie zabudowanym wyszczególniono również strefę zamieszkania, którą na wjeździe i wyjeździe oznaczono znakami drogowymi. Na tym obszarze piesi mają pełną swobodę ruchu na całej szerokości drogi, a pojazdy muszą ustępować im pierwszeństwa. Dlatego dopuszczalna prędkość wynosi tutaj zaledwie 20 km/h. Strefa zamieszkania zwykle obowiązuje na osiedlach mieszkaniowych i domów jednorodzinnych oraz w głównych częściach miast i miasteczek.
Teren niezabudowany
Tereny niezabudowane to obszary bez stałej zabudowy mieszkalnej, handlowej i przemysłowej. Z tego powodu limity prędkości są na nich znacznie wyższe. Ile można jechać na terenie niezabudowanym? Na zwykłych drogach (czyli niebędących ani autostradą ani drogą ekspresową) dopuszczalna prędkość wynosi 90 km/h. To limit obowiązujący dla samochodów osobowych, w przypadku innych pojazdów jest to 70 km/h.
Odstępstwa od wyznaczonych limitów
W polskim prawie obowiązują również pewne odstępstwa od wyznaczonych limitów prędkości. Poza wspomnianymi już ograniczeniami w strefach, głównie na terenach zabudowanych i strefach zamieszkania, zastosowanie mają również inne przepisy. Zostały one wprowadzone w celu poprawy bezpieczeństwa na drogach oraz dostosowania zasad ruchu do zmiennych warunków.
Jakie odstępstwa od wyznaczonych limitów wyróżniamy? Artykuł 19. ustawy Prawo o ruchu drogowym reguluje postępowanie kierowców dotyczące przemieszczania się w trudnych warunkach atmosferycznych. W przypadku intensywnych opadów deszczu i śniegu lub mgły kierujący są zobowiązani do dostosowania prędkości do sytuacji na drodze. Warto wspomnieć również o udogodnieniach dla służb ratunkowych, takich jak zespoły karetek, straż pożarna i policja. Polskie prawo specjalnie dla nich wyróżnia kategorię pojazdów uprzywilejowanych, które z zachowaniem ostrożności mogą przekraczać dopuszczalną prędkość. Czasowe odstępstwa są wprowadzane również w przypadku nagłych zdarzeń drogowych, np. podczas wypadków lub akcji służb.
Artykuł 21. ustawy Prawo o ruchu drogowym uprawnia odpowiednie organy do wprowadzania zmian w limitach prędkości na terenach zabudowanych i niezabudowanych. W zależności od specyfiki danego obszaru i wymagań dotyczących bezpieczeństwa mogą one być niższe lub wyższe niż standardowe wartości. Wówczas zmiany w limitach dozwolonej prędkości oznacza się odpowiednimi znakami drogowymi.
Pewne wyjątki można znaleźć również w dodatkowych przepisach w art. 20 ust. 6 Kodeksu drogowego. Wprowadzają one osobne limity dla niektórych pojazdów. Przykładowo, ciągnikiem rolniczym (w tym taki z naczepą) można przemieszczać się z maksymalną prędkością 30 km/h, z kolei hulajnogą elektryczną - do 20 km/h. Jeszcze inaczej kwestia ta wygląda dla motocykli, czterokołowców i motorowerów, którymi transportowane jest dziecko poniżej 7 roku życia. Wówczas maksymalna prędkość to 40 km/h.
Taryfikator kar
Przekroczenie limitu prędkości na danym obszarze grozi mandatem i nałożeniem punktów karnych. Jakie są stawki mandatów w 2024 roku? Ile punktów karnych otrzymamy za zbyt szybką jazdę?
Znaczenie limitów prędkości dla bezpieczeństwa kierowców i pieszych
Limity prędkości obowiązujące na polskich drogach są ściśle związane z rodzajem drogi i pojazdu. Lekceważenie przepisów wiąże się z poważnymi konsekwencjami finansowymi oraz nałożeniem punktów karnych, które czasami mogą prowadzić nawet do utraty prawa jazdy. Jednakże należy pamiętać, że przestrzeganie zasad ruchu drogowego to nie tylko sposób na uniknięcie kar, ale również kwestia odpowiedzialności za siebie i innych uczestników ruchu. Odpowiednia prędkość pozwala na skuteczne reagowanie w nagłych sytuacjach, zmniejsza ryzyko kolizji i wypadków, a także pozytywnie wpływa na płynność ruchu. W rezultacie zwiększa się także nasze bezpieczeństwo na drodze.